Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emrullah Yüksel, prematüre bebekleri bekleyen süreçler hakkında bilgi verdi.
Dr. Yüksel, “Anne karnında 37. gebelik haftasını tamamlamadan doğan bebekler ‘prematüre bebekler’ olarak adlandırılıyor. Ülkemizde her yıl yaklaşık 167 bin bebek, dünyada ise 15 milyondan fazla bebek çok erken doğuyor. Prematüre olan bebeklerin bağışıklıkları normal zamanında doğanlardan daha düşük olduğu için bazı sorunlar yaşamaları mümkün. Ancak bu durum aşılmayacak kadar zor değil” diye konuştu.
Prematüre doğum, bebeklerin gebeliğin 37. haftasını tamamlamadan canlı doğması olarak tanımlanabileceğinini belirten uzman doktor “28 hafta altında doğan bebekler aşırı prematüre, 28 ile 32 haftada doğanlar erken doğan, 32 ile 37 hafta arasında doğanlar ise geç prematüre olarak bilinir. Araştırmalara göre 23. haftada doğan bebeklerin hayatta kalma şansı yüzde 29, 27 haftadan sonra doğan bebeklerin yaşam şansı yüzde 90’larda, 34 haftadan sonra doğanların yaşam şansı normal zamanında doğan bebeklerle aynı olur. Dünya çapında her yıl 15 milyondan fazla bebek çok erken, çok küçük ve çok hasta doğmaktadır bu da her 10 bebekten biri anlamına gelmektedir” dedi.
DOĞUM ÖNCESİ KONTROLLER ERKEN DOĞUM RİSKİNİ BELİRLER
Prematüre doğumların erkenden tespit edilebileceğine değinen Uz. Dr. Yüksel, “Geç annelik yaşı, obezite, çoklu doğum, enfeksiyonlar, preeklampsi, plasenta ile ilgili sorunlar, rahim ağzı sorunları, rahimle ilgili sorunlar, bebeğin gelişimiyle ilgili sorunlar, gebelikler arasındaki kısa süre, annelerdeki bazı hastalıklar gibi sorunlar prematüre doğum sebepleri arasında yer alır. Bir kadının prematüre doğum yapıp yapmayacağı jinekoloji alanını ilgilendirmekle birlikte, doğum öncesi kontroller erken doğum riskini belirler. Eğer böyle bir risk varsa hekimler tetkiklerle birlikte sorunları tespit edecek ve gebeliğin tüm süreci için bir tedavi süreci belirleyecektir” ifadelerini kullandı.
ÇOK İYİ BAKIM GEREKİYOR
Prematüre bebeklerin özelliklerinden bahseden uzman doktor, “Prematüre bebekler, zamanında doğmuş bebeklerden çok farklı görünürler. Daha küçük ve daha incedirler ve onları dolgunlaştıracak daha az vücut yağı ve kas kütlesi vardır. Prematüre bebeklerin ciltleri daha hassas olabilir. Ayrıca emme sorunları yaşayabilirler, solunum güçlüğü çekebilirler, başları vücuda oranla daha büyük olabilir. Bu bebeklerde bazen kalp sorunları, beyin kanaması, sarılık, kansızlık, sindirim sistemi sorunları da yaşanabilir ancak bu sorunlar doğumdan sonraki ilk zamanlarda olur. İlerleyen zamanlarda bazı sorunların kalıcı olmaması için çok iyi bakım gerekir. Bu noktada ailelere ve bebek yoğun bakım hekimleriyle personeline büyük iş düşer. Hastanelerde bebeklere özel bir bakım yapılır. Fakat hastaneden eve çıktıktan sonraki ilk altı ay önem taşır. Fiziksel ve nörolojik gelişmeler takip edilmeli, ev ortamında hijyende dikkatli olunmalı, bebeğin yatış pozisyonuna imtina gösterilmeli, vücut ısısının korunması için evin sıcaklığının da korunması gerekir” diye konuştu.
BAĞIŞIKLIKLARI İÇİN ANNE SÜTÜ ÖNEMLİ
“Anne sütü prematüre bebeklerde çok önemlidir” diyen Uz. Dr. Yüksel, “Bağışıklık sistemi henüz olgunlaşmadan doğan bebeği emme, yutma, nefes alma ve tüm bunların koordinasyonunda yaşanan sorunlar beklemektedir. Prematüre doğan bebekte özellikle ilk beslenmenin kolostrum denen anneden gelen ilk sütle yapılması çok önemlidir. Ve beslenmenin ilk kuralı burada da anne sütüdür. Anne sütü bebeklerin bağışıklık sistemi için önem taşımaktadır” dedi.
EV TAKİBİNDE İLK ALTI AYA DİKKAT
Bu bebekler için enfeksiyon risktir. Vücut savunma fonksiyonları son derece zayıf olan prematüre bebeklerin enfeksiyonlardan korunabilmesi için bu bebeklere dokunmadan önce mutlaka el temizliği sağlanmalıdır. Bu sürecin ev ortamında da devam etmesi gerekmektedir.
Evdeki bakımda bebeğin idrar miktarı, kaka miktarı ve öğün saatleri iyi takip edilip doktorla da paylaşılmalıdır. Bu bebeklerin vücut ısılarının korunması gerekir. Gürültüsüz bir ortamda uyutulması da önemlidir. Gıda reddi, emmeme, sürekli ağlama veya hiç ağlamama, çok gevşek pozisyonda olma ve el ayakları oynatıldığında oynatılan uzuvların olduğu yere yığılması, morarma, sık ve zor nefes alma, ateş veya düşük vücut ısısı, cildinde gözle görülür sarılık olması halinde acilen doktora başvurulmalıdır. 28 haftanın altında doğan bebekler 3 yaşına, daha büyük prematüre bebekler 2 yaşına kadar doğum haftaları gözetilerek büyüme ve gelişmeleri izlenir. Bu yaştan sonra artık düzeltilmiş yaşa bakılmasına gerek yoktur.
