İnşaat demirinin üretiminden laboratuvar aşamasına kadar tüm adımları kayıt altına alacak İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS), gelecek yıl ocak ayı itibarıyla hayata geçecek. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün kayıt altına alacağı ve yapı güvenliği için büyük önem taşıyacak sistem sayesinde inşaat demiri üretim hattından çıktığı anda özel güvenlikli işaret ile kayda alınacak. Üretim veya ithalatından yapı müteahhidine teslimine kadar, laboratuvar test süreçleri de dahil, tüm aşamalar takip edilecek. Gelecek yıl başından itibaren üzerinde özel güvenlikli etiket bulunmayan, İDİS tarafından takip edilemeyen inşaat demirlerinin ticareti yapılamayacak. Bu sayede yılda 40 milyar liradan fazla vergi kaybının ve sektördeki haksız rekabetin önüne geçilecek.
KAYITLAR YILSONU
Şubat ayında yaşanan deprem felaketinin ardından, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın, mart ayında Resmi Gazete’de ‘İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ yayınlanmıştı. Buna göre, İDİS kapsamında inşaat demirlerinin güvenlikli etiket ve güvenlikli işaretler ile elektronik olarak izlenmesinin sağlanması, üreticiler üretim hatlarının sonunda, ithalatçılar ise belirlenecek gümrük noktalarında inşaat demirlerini Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nden tedarik edecekleri özel güvenlikli işaret ile işaretlemekle yükümlü olacakları açıklanmıştı. Önümüzdeki dönemde, üretici ve ithalatçılar, 1 Ocak 2024 tarihinden sonra İDİS’e kaydı olmayan inşaat demirlerini satışa sunamazken; tüm paydaşların İDİS’e kayıtları 2023 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
SEKTÖRE VERİ SAĞLAYACAK
İDİS platformunun tüm üreticiler, ithalatçılar, inşaat sektörü paydaşları ve kamu kurumları tarafından önemli bir dayanak noktası olması bekleniyor. Platformun, esnek ve ölçeklenebilir yapısının, eskiden hiç kaydedilmeyen pek çok veri ve rapora da erişim sağlaması öngörülüyor.
Anlık veri girişi ve takip sayesinde sürekli canlı olacak İDİS sunucuları ve platformu, ürünlerin her hareketinde, her adımında veri girişine imkân verecek. Veri girişleri, hem mobil özel denetim cihazları ile hem de İDİS mobil uygulaması içeren özel akıllı telefonlar ile yapılacak. Bu mobil kullanımın sahada yaygınlaşması hızla sağlanacak, böylece İDİS’in kapsamı ülke genelindeki üretim sahaları ve inşaat alanlarında kısa sürede geniş bir kapsama kavuşabilecek.
DÜNYADA UYGULAMALAR NASIL
Uzmanlar yurtdışında, İDİS benzeri uygulamaların yıllardır uygulandığını belirtirken; Avrupa Birliği’nde de 2011 tarihli inşaat ürünleri regülasyonuna göre kalite ve performans denetimleri zorunlu tutuluyor. Fransa’da özel işaretlemeler ile inşaat malzemeleri sürekli izlenirken, ABD’de de demir ve çelik üreticileri kalite belgelendirme programının parçası olmak, ürünlerinin izlenilirliğini sağlamakla yükümlü. Çin ise 2019’dan beri akıllı etiketler kullanarak, demir ve çelik ürünlerinde düşük kaliteyi ve vergi kaçakçılığını engelleme yönünde adımlar atıyor.
İDİS NELER GETİRECEK
* İnşaat demirlerinin kimlere ve hangi tarihlerde satıldığı kayıt altına alınabilecek.
* Müteahhitler, inşaatta hangi demiri kullandıklarını beyan etmek zorunda olacak.
* Faturasız inşaat demiri engellenecek.
* Demirin kaynağı ve ürün kalitesi görüntülenebilecek.
* Devletin vergi kaybının önüne geçilecek.
